altını çizdim: katre-i matem - iskender pala

sevmenin cinnetle cennet arasında durduğunu

kim bilebilir? (10)

 bir kerre dokunursan

teline saz-ı derunun,

bin türlü nevazişle

düzelmez bozulunca (21)

büyüklerimiz bimarhanelerde

hastalar kendilerine zarar vermesin diye

zincirle bağlama usulünü geliştirmiş.

ama biz aynı zincirlerle

zavallı hastaları döverek

akıllandırma yolunu icat etmişiz (4)

karısının kollarından biri

kapının mandalına asılmış,

diğeri tavana bağlı

bir ipte sallanıyordu.

dizlerinden koparılmış uyluk ve ayakları

ocak boşluğunda haç misali

birbirine çatılmış,

kemikleri ortaya çıkarılmıştı. (58)

ikinci gün sargılar açıldığında

elinde paslı aynaya

hayretle bakıyor, inanamıyordu.

gerçekten de çehresine

şahini andıran bir eda gelmişti.

kaşlarının uçları şakaklarına doğru

yukaarı kaldırılmış,

ortası da neredeyse birleştirilmişti. (63)

 güz mevsimi geldiğinde,

lale soğanlarını gömmeden evvel

bu kaplumbağaları toplar,

iki gece tahta kasalar içinde bekletir,

bu sırada kasaların zeminine

değişik renklerde toprak boya yığar,

boyaların arasına nane ve

fesleğen unu karıştırıp

kaplumbağaların onunla beslenmesini sağlar,

sonra onları boş kasalara alıp

iki gün aç bırakır ve

bu sefer de önlerine yiyecek olarak

lale soğanları koyardı. (83)

taze toprak kokusunun

ölüm kokusu da demek olduğunu

ilk defa farkediyorlardı (122)

"sadi! ne kadar vefasızmışsın.

bunca yıl geçti,

ne bir haber, ne bir mektup"

ona dedim ki:

"ey sevgisi kalbimde yer eden selvi boylu!

senin yüzünü görme bahtiyarlığından

ben mahrum iken,

o şerefi postacıya mı bağışlasaydım?" (138)

kendisiyle sevineceğin şeyler

az olsun ki,

 kaybettiğinde üzüleceğin şeyler de

azalmış olsun. (173)

geçen kış tekkenin

tavuklarına dadanan bir tilkiyi

tuzak kurup yakalamış,

iki gün sonra da kuyruğuna

çıngırak bağlayarak salıvermişti.

bütün istanbul kış boyunca

çıngırakla dolanan o tilkiyi konuşmuş,

avcılar bile vurmaya tenezzül göstermemişti.

zavallı hayvan! (184)

aklın tamam olduğu vakit söz azalır (197)

bir lale, tevhidin sembolü olan

elife benzer. (198)

busbecq, kendi ülkesinde

kulak kenarına çiçek takma alışkanlığını

bilmediği için delikanlıya sormuş.

"bu başındaki ne" diye.

delikanlı serpuşuna iliştirdiği laleyi unutup

onun bezi kastettiğini sanarak

"tülbent" demiş.

elçi de çiçeğin adının

tülbent olduğunu sanarak

dostuna yazdığı mektupta

"tulipan" diye yazmış.

o günden sonra felemenkler,

gurbete düşen kızımızın adını

tulipan olarak çağırmış. (212)

ona karşı öyle bir arzum var ki,

bu arzuyla Allah'a yalvarabilseydim

tüm günahlarım bağışlanırdı.

bu arzuyla dua edip istesem,

vahşi hayvanlar merhamete gelirdi.

içimde öyle bir alev yanıyor ki

söndürme arzusuyla su içsem, boğulurdum. (213)

kimi mukim, kimi konargöçer tafesinden

müslümanı,yahudisi, ermenisi bir arada,

hırvat ve ırgat uşakları,

at eti yiye tatarından,

bitine kantar vurur kürdünden,

çerkes'i hırsızından,

megril'in nursuzundan,

abaza'nın kuduzundan,

nasrani'nin domuzundan

bilcümle evbaş ve kallaş

elli kadar adam dumanlara boğulmuş

kimi cübbesinin altındaki susaktan şarap

kimi kuşağındaki curadandan

esrar çeker vaziyette

devlet, millet, namus, din, iman

nutukları söylüyor ve dinliyordu. (322)

istanbul'da artık her gün

böyle cinayetler işleniyordu.

bu yüzden, ölen adamın kendisine benzediğini, 

öldürenin de onu kendisi zannederek

öldürdüğünü hiç bilemeyecekti. (325)

kalabalığı üç kişi yönlendiriyordu;

kahveci ali usta,

manav muslu beşe,

ve arnavut patrona halil ağa. (337)

bildiklerinden inanmak istedikleri,

onun vaktiyle bir patrona gemisinde

çalıştığı için patrona lakabıyla anıldığı,

halk arasında düzgün ahlakı,

dini bütün kişiliği

ve tutarlı davranışlarıyla

saygınlık kazandığı,

esnaf arasında sözü dinlenir,

akıl sorulur bir kanaat önderi olduğuydu. (341)

mahkumların hepsi birden

neye uğradıklarını şaşırmışlardı.

şimdi birer ikişer kapıları açılıyor,

"uçun şahbazlar, koşun yiğitler!

küfür ile azanları yola getirmek üzere

patrona halil ağanın bayrağı altına koşun"

nidalarıyla zindan yanmadan boşalıyordu. (387)

alev tam bir müdafaa hattı gibi

önlerini kesmişti.

şimdi çevrede yüzlerce insan

yalnızca dua ediyor, ağlıyordu.

içeride zincirlere vurulmuş deliler vardı

ve ne içerdekiler dışarı çıkabiliyor

ne dışardakiler yardıma gidebiliyordu. (392)

kimbilir belki de içlerinden bazıları

alevlerle konuşmuş, sarmaşmış,

kucaklaşmış, bir sevgili gibi

bağrına basmıştı.

yıllardır gönüllerinde yanıp duran

ateşin şiddetiyle belki de

bedenleri yanan ateşi hissetmemişlerdi.

hatta belki de ateş,

bu uzun birlikteliğin hatırasına,

onları hiç yakmamıştı (400)

tomruk emini,

sadrazam ibrahim paşa'ın cesedini

gördüğü an, işlerin daha da

kötüye gideceğini anlamıştı. (402)

cüce iki avucunu çanak gib birleştirip

ağzıyla üflüyor,

sonra öne doğru avuçlarını boşaltıyordu.

birden avuçlarından salonun içine

atmacalar uçmaya başladı. (443)